czwartek, 11 lutego 2010

Maclura pomifera zwana gorzką pomarańczą



Maclura pomifera jest dwupiennym (czyli kwiaty żeńskie z słupkami występują na drzewach żeńskich, a kwiaty męskie z pręcikami na osobnikach męskich) drzewem lub krzewem lisciastym. Polska nazwa tej rosliny to żółtnica pomarańczowa, natomiast częsciej można się spotkac z potoczną nazwą gorzka pomarańcza. Obcojęzyczne nazwy Maclura pomifera to między innymi Osage-orange, Horse-apple (końskie jablko), Bois D'Arc, Bodark.

Dlaczego pomarańcza, skoro żółtnica nie należy do rodziny cytrusów tylko do Moraceae (morwowatych)? Otóż owoce tego drzewa przypominają zapachem pomarańczę. Owoce mają srednicę około 10-13 centymetrów, są zielone, mają chropowatą skórkę i rzeczywiscie wykazują podobieństwo do cytrusów. Niestety nie można ich spożywac. Wypelnione sa sokiem mlecznym zawierającym flawonoidy, z angielskiego Osajin i Pomiferin (chyba nie przetlumaczono tych nazw jeszcze na polski, przypuszczam, że będą to osajina i pomiferyna lub podobnie) oraz flawonol ang. morin (moryna?).

Podobno żółnicę można spotkac w polskich parkach, z tego wniosek, że przetrzymuje nasze zimy. Jest również uprawiana w USA przede wszystkim na żywoploty.



Gorzką pomarańczę rozmnaża się z nasion lub wegetatywnie, glównie męskie osobniki bez cierni jako rosliny ozdobne. Maclura jest wolna od naturalnych szkodników takich jak insekty czy grzyby pasożytnicze.

Maclura pomifera to roslina budząca zainteresowanie glównie z powodu owoców. Nie są one bardzo trujące, jednak uważa się je za niejadalne. Nie wiadomo, które zwerzęta miałyby się żywic tak dużymi owocami i dlaczego roslina wyewoluowała w tym kierunku. Czasem spotyka się wiewiórki zbierające nasiona. Istnieją hipotezy zakladające, że owocożercami "gorzkiej pomarańczy" były duże zwierzęta, które wyginęly np. duży ziemny leniwiec, mamuty, mastodonty lub gomfotery (podobne do mamutów).

W Stanach, gdzie uprawia się żółtnicę masowo, wykorzystuje się jej drewno np. wyrabia się z niego łuki czy izolatory elektryczne, a także stosuje jako roslinę osłonową, chroniącą uprawy i glebę przed wiatrem. Innym ciekawym produktem pozyskiwanym z drewna jest substancja barwiąca o kolorze żólto-pomarańczowym. Wysuszone twarde drewno gorzkiej pomarańczy jest swietne na opał.

A owoce? Czy służą do czegos? Otóż tak: używa się ich czasem jako srodek pająko- i owadobójczy. W pewnych badaniach stwierdzono, że jeden ze związków zawartych w soku mlecznym może miec wysokie dzialanie komarobójcze.

Nasiona
Maclura pomifera można zakupic na stronie Gadaru:

Nasiona gorzkiej pomarańczy - Maclura pomifera

14 komentarzy:

Anonimowy pisze...

Maclurę można spotkać w centrum Szczecina. Przed Urzędem Morskim i na Cmentarzu Centralnym.

edipiotrkow pisze...

Nie mogłem znaleźć. Czy owocuje? Proszę o kontakt, bo potrzebne mi owoce 507 198853

Roślinarium pisze...

W ogrodzie botanicznym w Poznaniu rośnie duży okaz z owocami

Anonimowy pisze...

W ogrodzie botanicznym we Wrocławiu również :)

Anonimowy pisze...

Zgadza się ,drzewo te można zobaczyć w centrum Szczecina ,przy Ratuszu idąc od strony dworca PKS do centrum.

Anonimowy pisze...


rośnie w Fosie w Glogowie, owocuje :)

Unknown pisze...

Jastrzębie Zdrój, Park Zdrojowy - właśnie owocuje...

Anonimowy pisze...

Mam na działce i po raz pierwszy owocuje

MilenaKarolina pisze...

W Jastrzębiu Zdroju w Parku Zdrojowym rośnie.

egonek pisze...

Zgadza się, w Jastrzębiu jest w parku. Dzisiaj byłem, nie ma już liści, za to kilkanaście pomarańczek dalej jest na drzewie. Fajny egzotyczny widok.

Anonimowy pisze...

https://www.youtube.com/watch?v=PbGlOV-ebzk

Tutaj na filmiku jego autor grilluje owoc, ktory potem zjada...

Unknown pisze...

Dodatkowo oprócz Ogrodu Botanicznego ,posidaczem tego drzewa jest Park St. Tołpy .Rośnie obok placu zabaw dla dzieci.

Anonimowy pisze...

Nalewka i macerat olejowy leczy reumatoidalne bóle stawów, prawdopodobnie różne problemy skórne łącznie z łuszczyca..
Podarowałam w Bułgarii nalewkę, gdy wróciłam powiedziała mi że dzięki niej może spokojnie przesypiać noce,wcześniej ból stawów często budził.
Macerat olejowy pozostawia bardzo delikatną skórę ..podesłałam terazkomus na łuszczycę .za miesiąc będę Nać efekty..

Anonimowy pisze...

W parku w Ustroniu również są te drzewa.Przy ul 3 Maja.