Piękne fotografie polskich przyrodników

Wydawałoby się, że piękne albumy ze zdjęciami przyrodniczymi wydają tylko zagraniczne wydawnictwa. A jednak są polscy przyrodnicy, którzy zajmują się profesjonalną fotografią przyrodniczą i wydali kilka ciekawych, pięknie zilustrowanych własnymi zdjęciami książek. Renata i Marek Kosińscy są absolwentami biologii na Uniwersytecie Jagiellońskim, ukończyli tam także studia doktoranckie i obecnie prowadzą ciekawe życie fotografując polską przyrodę. Można zajrzeć na stronę www.kosinscy.pl aby zobaczyć ich portfolio. Polecam też książki, które warto mieć na swojej półce:

100 najpiękniejszych roślin w Polsce

Rośliny Polski. Ilustrowana encyklopedia od A do Z

Tajemnice Przyrody Polski

Ilustrowana przyroda świata

Ja również zajmuję się fotografią (oraz grafiką wektorową), o czym piszę na stronie : fotografia-grafika.blogspot.com

Melony i tytoń

Melony Cantalupa szybko rosną i żadna roślinka nie została porażona przez zgorzel siewek. W ubiegłych latach wysiewałam nasiona kupione i często się zakażały grzybem. Tym razem nasiona wydobyłam prosto z owocu, wysuszyłam i potem wysterylizowałam prostym sposobem. Sporządziłam roztwór domestosa (1:3 z wodą) i zanurzyłam nasiona na 15 minut. Następnie przepłukałam je kilkakrotnie w czystej wodzie. I posiałam :-)

Dzisiaj melony wyglądają tak:




Tytoń oskrzydlony (narcyzowy) z kolei strzelił w górę i wypuszcza pędy z pączkami. Nawet nie zdążyłam go przesadzić - dziś to zrobię, raczej nie powinno mu zaszkodzić. Niestety coś żeruje w jego liściach - wydać białe żyłki-korytarze. A ponoć nikotyna jest insektycydem. Widać, odmiany ozdobne nie mają jej wystarczająco by walczyć ze szkodnikami. Na szczęście działalność szkodnika nie wpłynęła negatywnie na kondycję rośliny.

Oto pierwsze pączki

Imbir w doniczce

Imbir lekarski (Zingiber officinale) w postaci kłącza można dostać w wielu sklepach samoobsługowych na dziale owocowo-warzywnym. Często takie kłącza mają już zawiązki pędów (pączki), dlatego do sadzenia wybiera się te z największą ilością pączków/ oczek. Kłącza o największym potencjale mają dużo przyrostów i rozgałęzień, są nieregularne. Gdy już nabędziemy materiał hodowlany, przygotowujemy doniczkę z podłożem próchniczo-gliniastym (3:1), sadzimy kłącze w całości lub możemy pokroić na kawałki z pączkami i posadzić w kilku doniczkach. Przysypujemy 2cm warstwą podłoża, podlewamy lekko i robimy mini-szklarnię - nakładamy na doniczkę woreczek foliowy lub połowę plastikowej butelki. Stawiamy doniczki w jasnym miejscu i zapewniamy temperaturę ok 25°C. Imbir powinien wykiełkować po kilku tygodniach (4-6tyg), wtedy też zdejmujemy szklarnię. Nawozimy np. płynnym nawozem co 2-3tygodnie i podlewamy regularnie, aby ziemia nie przeschła. Lubi być zraszany. W domowej uprawie imbiru można uzyskać również kwiaty.
Za specyficzny aromat imbiru odpowiadają metabolity wtórne - terpenoidy zingiberen, cytral, a także gingerol. Wchodzą w skład olejków eterycznych imbiru.

Idealny do sadzenia:



Imbirowy kwiat:


Foto ze strony www.gingersrus.com.

O własnej uprawie imbiru piszę tutaj: Imbir - uprawa w doniczce

Pierwszy kwiat żółtego cudu :-)

Poziomka Yellow wonder powitała mnie dziś z radością:


Wczorajsza burza gradowa najwyraźniej jej nie zaszkodziła. Teraz tylko czekać na degustację pierwszych kremowożółtych owoców ;-)

Laur wypuszcza młode listki. Widać w nich dużą koncentrację antocjanów - czerwono-fioletowych barwników o działaniu antyutleniającym. Chronią młode listki przed nadmiernym działaniem słońca.

Wczoraj, po burzy:



Dzisiaj:

Gradobicie

Przeszło niezłe gradobicie po tym pięknym słońcu. Kulki lodu wielkości wiśni. Na szczęście roślinki tylko trochę oklapły i zanadto nie ucierpiały. Wszystko jest odświeżone :)

Moje roślinki dziś :-)

Jest ładna pogoda, więc wyszłam na balkon i pstryknęłam parę zdjęć moim okazom :-) Ale upał dziś, ufff... Trzeba podlewać dużo, żeby roślinki nie zmarniały.

Poziomka doniczkowa (roczna) kwitnie i owocuje:




Poziomka Yellow wonder ma ładne pączki (3 miesiące od wysiania):




Melony rosną sobie - kilkunastodniowe siewki:

Dla zainteresowanych uprawą truskawek i poziomek

"Truskawka i poziomka" E. Żurawicza jest najlepszą polską książką dotyczącą uprawy rodzaju Fragaria, jaką dotąd spotkałam. Można znaleźć w niej dokładne opisy ze zdjęciami: chorób atakujących nasze rośliny, odmian (wady i zalety), prawidłowego postępowania - sadzenia, nawożenia itp. Dużo jest też informacji o uprawie przemysłowej, integrowanej i trochę o ekologicznej. Można się też dowiedzieć ciekawych informacji na temat produkcji sadzonek truskawek.
Na podstawie tej książki próbowałam identyfikować odmiany moich nieznanych truskawek. Dowiedziałam się też, które odmiany są wrażliwsze, smaczniejsze i do jakich warunków glebowych się nadają.

Rozdziały:
*Nazwa i pochodzenia gatunku
*Budowa i fazy rozwojowe
*Odmiany
*Materiał szkółkarski
*Plantacja towarowa
*Uprawa sterowana
*Produkcja integrowana
*Produkcja ekologiczna

Roślinne metabolity wtórne

Fitochemia zajmuje się związkami chemicznymi produkowanymi przez rośliny, przede wszystkim roślinnymi metabolitami wtórnymi. Metabolity wtórne nie są niezbędne do przeprowadzania podstawowych procesów życiowych rośliny, jednak pełnią różnorodne funkcje. Wiele z nich jest jeszcze nam nieznanych. Ich występowanie jest zazwyczaj ograniczone do konkretnych grup roślin. Przykładem jest kofeina, którą znajdziemy w kawie, herbacie, kakaowcu, guaranie, ostrokrzewie paragwajskim (yerba mate). Do roślinnych metabolitów wtórnych należy mnóstwo związków używanych przez ludzi do produkcji leków (taksol, glikozydy, saponiny, terpenoidy, salicylany), kosmetyków, substancji zapachowych (olejki eteryczne), a także używki (morfina, efedryna, nikotyna) i przyprawy (kapsaicyna, kurkumina - ostatnio badana pod względem właściwości przeciwnowotworowych). U roślin pełnią funkcje obronne (flawonoidy, alkaloidy), allelopatyczne (juglon z orzecha włoskiego, kamfora)oraz jako atraktanty dla owadów i innych zwierząt (barwniki, olejki eteryczne, feromony, aminy).
Szacuje się, że istnieje ok 2mln. metabolitów wtórnych, podczas gdy do tej pory zidentyfikowano 250-300 tysięcy.


Eukaliptus swój orzeźwiający zapach zawdzięcza zawartości metabolitów: eukaliptolu, cyneolu, pinenu i kamfenu.


Zdjęcie ze strony La Palma

Poziomki uprawiane na balkonie

Od tego roku uprawiam na balkonie poziomki. Wysiałam w zeszłym roku odmiany Rugia i Baron Solemacher. Poziomki rosną zdecydowanie szybciej niż truskawki, są też mniej wymagające. Po kilku miesiącach od posiania zaczynają kwitnąć.
W kwietniu tego roku wysiałam odmianę o żółtych owocach Yellow wonder i już pojawiają się zielone pączki ;-)
Poniżej przedstawiam poziomkę roczną - w doniczce rośnie jedna roślina, kwitnie i owocuje (owoce jeszcze zielone :). Poziomki uprawne nie wypuszczają rozłogów i owocują do jesieni. Trzeba pamiętać o regularnym podlewaniu, jeśli chce się otrzymać ładne, jadalne owoce oraz zapewnić roślinie jak najwięcej słońca.





Kwiat poziomki:



Niedojrzały owoc poziomki:

Kiełkujące melony (Cucumis melo)

Wysuszyłam nasionka z melona kantalupa (Cantaloupe)o pomarańczowym miąższu i posiałam. Już pewnie nie zdążą wydać owoców, ale przynajmniej wiem, że nasiona są żywotne :)
A może im się uda?

Tak wyglądają:

Truskawka kwitnąca na różowo - odmiana Pink Panda

Różową truskawkę posiałam 2 miesiące temu (14 kwietnia). Nasiona wydłubałam z wysuszonego dojrzałego owocu, zerwanego z krzaczka odmiany Pink Panda. Mam zamiar posadzić je w ogródku i na balkonie, w doniczce lub skrzynce. Kiedy kwitną wyglądają bardzo dekoracyjnie, a owoce mimo iż są mniejsze niż "zwykłe" truskawki, mają też walory smakowe.
Sadzonki truskawki kwitnącej na różowo można też kupić w różnych sklepach ogrodniczych.
Jestem ciekawa, czy moje roślinki powtórzą cechy rodziców i zakwitną różowo.
Obecnie roślinki wyglądają tak:

Tydzień temu:


Dzisiaj:

Nicotiana alata czyli tytoń oskrzydlony

Tytoń oskrzydlony inaczej narcyzowy (nazywany Winged Tobacco, Jasmine Tobacco, tanbaku) jest rośliną ozdobną i nie produkuje się z niego papierosów (Nicotiana tabacum służy do tego). Ma bardzo ładne, różnokolorowe kwiaty, dlatego skusiłam się w tym roku i kupiłam nasiona :) Dowiedziałam się też, że pięknie pachnie. Można go uprawiać w słońcu i półcieniu na balkonie w skrzynce lub w ogródku. Jest rośliną jednoroczną, szybko rośnie i łatwo się rozsiewa - ma nasionka drobniejsze niż mak. Wysiałam je w domu do doniczki i wyrosło bardzo dużo siewek - część posadziłam w ogródku, część na balkonie. Moja odmiana to Daylight Sensation - roślinka ta dorasta do 50cm, kwiaty występują między innymi w kolorach: różowym, białym, cytrynowym, czerwonym. Wymaga obfitego podlewania i nie lubi przesuszania.
Tak wyglądają moje roślinki:

1.Ponad tydzień temu:

2. Dziś (wymaga przesadzenia do skrzynki):

3.A tak powinien wyglądać po zakwitnięciu (zdjęcie z http://dom.gazeta.pl)

Kumkwaty z pestek

Oto siewki kumkwata wyhodowane z pestek. W sumie mam ich pięć - pozostałe trzy są w innej doniczce. Mam zamiar je niedługo rozsadzić, bo jak się rozrosną, to już nie będzie tak łatwo. Przesadzanie może też źle wpłynąć na rośliny.
Kumkwaty siałam tuż po wyjęciu nasion z owoców, gdyż wtedy mają największą zdolność do kiełkowania.
Niestety cytrusy wysiane z nasion owocują po wielu latach hodowli, choć mam cytrynę skierniewicką, której się udało zakwitnąć po 3ech latach od wysiania ;-)

Jak uprawiać batata (wilca ziemniaczanego) w ogródku?

Najpierw należy kupić słodkie ziemniaki - bataty. Bez problemu są dostępne w różnych marketach. Można pokroić bulwę na 2 lub więcej części, tak by każda miała co najmniej 1 oczko. Następnie wsadzamy kawałki do ziemi - możemy posadzić je jak ziemniaki - zakopać w całości lub zasypać tylko 1-2 cm bulwy (część uciętą), pozostawiając na wierzchu większą część batata. Wypuści wtedy pędy z nadziemnej części i może służyć jako ozdobna roślina doniczkowa.



Najlepiej sadzić bataty w doniczkach, a przesadzić do ogródka dopiero jak wypuszczą zielone pędy. Otrzymamy wtedy roślinę, jak na zdjęciach poniżej (post z dnia 13 czerwiec 2008 ). Ipomoea batatas nie przetrwa u nas zimy, dlatego należy go wykopać w jesieni i przechować w chłodnym, ciemnym miejscu. Na wiosnę możemy go ponownie posadzić. Można także uprawiać go w skrzynce na balkonie.



Ozdobne liscie różnych odmian batatów

Papaja czyli melonowiec właściwy (Carica papaya)

Kupiłam owoc papai, wczoraj wydłubałam z niej nasionka i w tej chwili się suszą :-) Za parę dni wysieję papaję do doniczek.
Tak wygląda mój owoc na przekroju.

Nasiona papai można też kupić tu: Carica papaya

Uprawa wawrzyna szlachetnego

Wawrzyn szlachetny czyli znany z wieńców laur można rozmnażać z nasion. Znajdują się one w przypominających bobki owocach ;-) Stąd trzecia nazwa rośliny - drzewo bobkowe. Świeże nasiona wysiewa się w doniczkach, najlepiej w jałowym podłożu składającym się z piasku i torfu.
Laur jest rośliną dwupienną czyli na różnych roślinach znajdują się kwiatostany żeńskie i męskie. Siewki rozwijają się stosunkowo długo i nie przewidzimy, jakie rośliny z nich otrzymamy (czy zakwitną i jakiej płci będą).
Łatwiej rozmnożyć wawrzyn z fragmentów pędów czyli wegetatywnie. Ukorzeniamy gałązki w doniczkach z pomieszanym pieskiem z torfem przy pomocy ukorzeniacza do roślin zdrewniałych. Usuwamy dolne liście i zostawiamy kilka na górnej części gałązki. Podłoże musi być wilgotne, najlepiej przykryć doniczkę połówką plastikowej butelki lub woreczkiem.
Laur jest rośliną śródziemnomorską, dlatego lubi słoneczne stanowisko i ubogą, lekko kwaśną ziemię. W lecie można wynieść roślinę na balkon lub do ogrodu, jednak trzeba pamiętać o powolnej aklimatyzacji. Na zewnątrz wawrzyn wymaga częstego zraszania i podlewania. Można go podlewać metodą podsiąkania - nalewać wodę na podstawkę i wylać po godzinie niewypity nadmiar. Nie należy zalewać rośliny, ziemia nie powinna być cały czas mokra. W okresie wegetacyjnym laur nawozi się co 10 dni silnie rozcieńczonym nawozem płynnym. Wymaga zimowania w temperaturze 5-8°C.
Wawrzyn można swobodnie formować np. w kształcie kulistym.
Stanowi doskonałą przyprawę kuchenną,a z własnej uprawy ma intensywniejszy aromat niż kupny w sklepie.

Własne przyprawy
Zalecam utworzenie ogródka ziołowego na parapecie kuchennym ze świeżymi przyprawami - rozmarynem, szałwią lekarską, Tulasi - bazylią azjatycką, lawendą, tymiankiem, laurem, melisą, miętą, w zależności od długości parapetu ;) Wtedy będą dostępne o każdej porze roku :)

Polecam wielogatunkowy zestaw nasion Magia ziół do uprawy domowej.

Owoce mojej figi

Niestety nie dojrzały - wyschły i opadły. Jednak mam nadzieję, że uda mi się uzyskać w przyszłości jadalne owoce :-)
Figowiec ze zdjęcia został wyhodowany z nasionka z Grecji. Zachęcam do odbywania podróży w obszary Śródziemnomorskie i zdobywania cennych i ciekawych roślin.

Ipomoea batatas w moim ogródku

Tak rósł batat (inna nazwa: wilec ziemniaczany) w zeszłym roku w moim ogródku.
Widać był apetyczny dla jakiegoś owada, który wygryzł dziurki w starszych liściach. Liście jednak nie zostały zjedzone w całości, co świadczy o tym, że roślina wytworzyła jakieś substancje obronne (fitotoksyny) w odpowiedzi na uszkodzenia. Szkodnik jest sprytny i przenosi się na kolejny liść nadgryzając go do momentu aż roślina znów odpowie na uszkodzenie.

Tak wyglądają bataty (słodkie ziemniaki) - bulwy

Owoce egzotyczne - uprawa

Kupiłam wczoraj książkę "Owoce egzotyczne" Evy Ronnblom - niedroga, ciekawa i opatrzona dużą ilością barwnych ilustracji. Skupiona na hodowli roślin egzotycznych z nasion. Między innymi są rozdziały o domowej uprawie karamboli, papai, kasztanów jadalnych, pomarańczy, kawy, fig, gujawy, tamarillo (pomidor drzewiasty), mango, granata. Z Zingiberaceae znajdziemy tu imbir i kardamon (należą do tej samej rodziny). Są też kaktusy: pitahaya i opuncja figowa. Czego ciekawego się dowiedziałam to to, że można wyhodować ryż z takiego naturalnego brązowego do jedzenia i uprawiać go w oczku wodnym :-) Na pewno spróbuję z ryżem, choć oczka wodnego nie posiadam. Interesujący jest też dla mnie ziemniak południowoamerykański należący do powojowatych - batat (Ipomoea batatas), którego już w zeszłym roku uprawiałam w ogródku. Pięknie się rozrósł, płożąc jak powój po ziemi. Wykopałam go w jesieni, niestety bulwa nie rozrosła się bardzo, było za to dużo cienkich, długich korzeni w kolorze fioletowo-różowym. Tych jednak do garnka nie włożyłam ;-)Próbowałam przezimować korzenie, jednak nic z nich już nie wyrosło w tym roku. W przyszłym znów spróbuję, tylko wcześniej wsadzę lub podhoduję w domu. Bataty można ostatnio u nas kupić prawie w każdym dobrze zaopatrzonym markecie za ok. 10zl/kg.

Ficus carica

Figowiec pospolity (Ficus carica) - młode rozwijające się liście (10.06.2008)

Książki o roślinach użytkowych

Jest parę ciekawych książek o roślinach użytkowych, szczególnie przydatny jest "Słownik roślin użytkowych" Podbielkowskiego(link), zawiera ponad 1400 haseł i tłumaczenia nazw roślin na różne języki min.łaciński, rosyjski, angielski, francuski. Przede wszystkim jest to wiarygodne źródło wiedzy, ze względu na autora, znanego fitogeografa.
Inną przydatną w tym temacie książką są "Egzotyczne rośliny w pojemnikach" czeskich autorów(Kresadlova Lenka, Vilim Stanislav) o roślinach egzotycznych, które można w lecie uprawiać w ogrodzie. Bardziej praktyczna, skupia się na uprawie roślin użytkowych pochodzących z dalekich krajów.

Ciekawe rośliny użytkowe

Jednym z interesujących mnie tematów jest uprawa roślin, które, oprócz tego że są ozdobą, służą do jedzenia, leczenia, przyprawiania, używania sobie - ogólnie zwane roślinami użytkowymi. Lubię zwłaszcza te, które nie rosną w Polsce naturalnie, gdyż stanowią czasem duże wyzwanie hodowlane :-) Szczególnie, jeśli chcę otrzymać owoce czy też używać jako przyprawy.
Skąd wziąć takie rośliny? Można się wybrać do sklepu z egzotyką (roślinami ;-), albo zamówić w sklepie internetowym (Nasiona egzotyczne), a najlepiej wybrać się w podróż na południe i samemu nazbierać sobie nasion czy gałązek, które potem można ukorzenić. O ile się wie, czego się szuka i jak to wygląda :-)

Mam w swojej roślinnej kolekcji figę i palmę daktylową wyhodowaną od nasionka, pochodzące z wakacji na Korfu w Grecji (1999 rok). Figa owocowała, jednak owoce nigdy nie dojrzały, niestety. Ale może następnym razem im się uda. Palma również osiągnęła już słuszne rozmiary, tylko korzenie bardzo szybko przerastają kolejne doniczki i nie nadążam z przesadzaniem. Udawało mi się też ukorzenić różne przywiezione rośliny, ostatnio z Portugalii sukulenta z rodziny Carpobrotus (ponoć też jadalny).
Z używek uprawiam tylko kawę Coffea arabica :-)Sadzonkę zakupiłam kilka lat temu i czekam aż zakwitnie. Łatwo można kawę wyhodować z ziarna, jednak nasiona bardzo szybko tracą żywotność po wyjęciu z osnówki (wymaga wysokiej zawartości wody, a wysychając zamiera). Czytałam też że od posiania do zakwitnięcia kawy mija około 7 lat, a w naszych warunkach doniczkowych może więcej. Kawa Robusta czyli Coffea canephora rośnie i owocuje szybciej, daje też większe plony, dlatego nazywa się robustą (robust= krzepki, mocny).
Mam też kilka cytrusów, ale o tym napiszę innym razem.
Ostatnio zasiliłam swoją kolekcję o wawrzyn szlachetny (Laurus nobilis L.) czyli laur (liść bobkowy), dobry do przyprawiania zup i różnych potraw. Wawrzyn rośnie dziko w obszarze śródziemnomorskim w formie krzewu. Świeżo zerwane liście rozgrzanego słońcem lauru pięknie pachną :-)

Witam serdecznie :-)

Postanowiłam utworzyć tego bloga, aby podzielić się swoją pasją, jaką jest hodowla roślin. Będę pisać swoje spostrzeżenia z uprawy różnych roślin na balkonie, w domu i ogródku, różne pomysły i chętnie się wymienię uwagami :-) Chciałabym też pisać o ciekawych książkach związanych z tym tematem, z którymi się zetknęłam. Może kogoś zachęcę do założenia chociaż mini ogródka na balkonie?
Myślę, ze na początek wystarczy ;-)
Pozdrawiam i zachęcam do czytania,
Gosia